پراید از مرز پانصد مليون تومان رد شد!

در یکی از غیرمنتظره ترین تحولات بازار خودرو، قیمت پراید – ارزان ترین خودروی تولید داخل – از مرز ۵۰۰ میلیون تومان عبور کرد. این افزایش ناگهانی، بار دیگر توجه کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار را به وضعیت آشفته قیمت ها در صنعت خودروسازی جلب کرده است.

بر اساس آخرین گزارش های میدانی از نمایشگاه های خودرو در تهران و برخی مراکز استان ها، مدل های مختلف پراید از جمله پراید ۱۱۱، پراید ۱۳۱ و پراید وانت ۱۵۱ در هفته گذشته با افزایش ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومانی همراه بوده اند.

واکنش بازار به افزایش قیمت پراید

به گفته فعالان بازار، افزایش قیمت پراید نه تنها نشانه ای از نوسانات مقطعی نیست، بلکه حاصل ترکیب عوامل اقتصادی، روانی و ساختاری در بازار خودرو است.

یکی از فروشندگان خودرو در محدوده خیابان آزادی تهران در گفت وگو با خبرنگار ما اظهار کرد:

«از اوایل مهرماه تقاضا برای خرید خودروهای سبک بالا رفته، اما عرضه کاهش یافته است. در این شرایط حتی خودروهای قدیمی مانند پراید هم دوباره به کالای سرمایه ای تبدیل شده اند.»

این گفته نشان می دهد که با وجود توقف تولید پراید از سال ۱۳۹۹، این خودرو همچنان سهم قابل توجهی در معاملات بازار دارد.

دلایل افزایش قیمت پراید

کارشناسان حوزه خودرو سه عامل اصلی را در جهش اخیر قیمت پراید مؤثر می دانند:

۱. افزایش نرخ ارز

با بالا رفتن قیمت دلار در هفته های اخیر، قیمت تمام قطعات و لوازم جانبی خودرو نیز افزایش یافته است. حتی برای خودرویی مانند پراید که مونتاژ داخلی دارد، بخشی از قطعات از خارج وارد می شود و مستقیماً تحت تأثیر نرخ ارز قرار دارد.

۲. کاهش عرضه خودرو در بازار

به دلیل محدودیت تولید و تأخیر در تحویل برخی خودروهای جدید، تقاضا به سمت بازار آزاد هدایت شده است. در نتیجه خودروهای دست دوم پراید که قبلاً کمتر از ۳۰۰ میلیون تومان قیمت داشتند، حالا تا ۵۲۰ میلیون تومان معامله می شوند.

۳. رفتار روانی خریداران

در شرایط اقتصادی بی ثبات، خودرو به عنوان یک کالای قابل نگهداری و قابل فروش در نظر گرفته می شود. به همین دلیل، بسیاری از مردم خرید پراید را نوعی سرمایه گذاری موقت می دانند.

قیمت روز مدل های مختلف پراید

بر اساس داده های استخراج شده از گزارش های بازار و پلتفرم های خرید و فروش خودرو:

افزایش قیمت در تمام مدل ها تقریباً هم زمان و با شیب مشابه اتفاق افتاده است، که نشانه ی تأثیر یک عامل اقتصادی کلان در کل بازار است.

واکنش کاربران و رسانه ها

در شبکه های اجتماعی، کاربران نسبت به افزایش قیمت پراید واکنش های طنزآمیز و انتقادی نشان داده اند. برخی از کاربران در فضای توییتر نوشته اند:

«پراید دیگه ماشین نیست، سرمایه ملیه!»

برخی دیگر نیز با اشاره به کیفیت پایین این خودرو، افزایش قیمت آن را «غیرقابل توجیه» دانسته اند.
با این حال، تحلیل گران اقتصادی معتقدند افزایش قیمت پراید فقط بخشی از روند کلی رشد قیمت در بخش خودرو است و در ماه های آینده ممکن است سایر خودروهای اقتصادی نیز با جهش قیمتی روبه رو شوند.

نقش دلالان و بازار غیررسمی

کارشناسان بازار خودرو می گویند دلالان و واسطه ها نقش مهمی در بالا بردن قیمت خودروهایی مانند پراید دارند.
در بازار غیررسمی، خرید و فروش پراید به صورت نقدی و بدون سند قطعی انجام می شود. برخی از دلالان خودروهای کارکرده را خریداری کرده و با تغییر جزئی در رنگ یا تزئینات داخلی، آن ها را با قیمت بالاتر می فروشند.

یک کارشناس بازار در گفت وگو با استار اطلاعات گفت:

«تا زمانی که بازار خودرو شفاف و نظارت پذیر نباشد، افزایش قیمت ها در خودروهای اقتصادی ادامه خواهد داشت. پراید حالا به شاخص روانی بازار تبدیل شده است. هر زمان قیمت آن بالا برود، می دانیم بازار در التهاب است.»

نظر وزارت صمت و خودروسازان

در پی این افزایش قیمت، سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد:

«افزایش قیمت پراید در بازار آزاد ارتباطی با سیاست های رسمی خودروسازان ندارد و نتیجه نوسانات اقتصادی و فعالیت دلالان است. با این حال، برنامه های نظارتی در دست اجراست تا قیمت ها کنترل شود.»

در عین حال، یکی از مدیران پیشین شرکت سایپا نیز گفته است که توقف تولید پراید باعث کمبود عرضه و افزایش قیمت خودروهای موجود در بازار شده است. او افزود:

«اگر خودروی جایگزین با همان رنج قیمتی به بازار عرضه می شد، چنین وضعیتی رخ نمی داد.»

تأثیر افزایش قیمت پراید بر سایر خودروها

افزایش قیمت پراید اثر دومینویی بر بازار خودروهای دیگر نیز گذاشته است. قیمت پژو ۲۰۶، تیبا و کوییک نیز در روزهای اخیر افزایش چشم گیری داشته اند. به گفته کارشناسان، وقتی ارزان ترین خودرو بازار گران می شود، سایر خودروها نیز به تناسب آن رشد قیمت پیدا می کنند.

بررسی ها نشان می دهد که خریداران با درآمد متوسط که تا چند سال پیش توان خرید پراید صفر را داشتند، اکنون تنها قادر به خرید خودروهای کارکرده یا حتی موتورسیکلت هستند.

تأثیر اجتماعی و اقتصادی این افزایش قیمت

از منظر اجتماعی، بالا رفتن قیمت پراید به معنی کاهش دسترسی اقشار ضعیف به وسیله نقلیه شخصی است. بسیاری از خانواده ها در اخبار شهری اعلام کرده اند که با این قیمت ها، خرید خودرو حتی دست دوم نیز از توان شان خارج شده است.

در برخی شهرهای بزرگ مانند مشهد، تبریز و اصفهان، افزایش قیمت خودرو باعث رشد تقاضا برای تاکسی های اینترنتی و حمل ونقل عمومی شده است.

از منظر اقتصادی، افزایش قیمت خودرو می تواند منجر به بالا رفتن شاخص تورم شود، چرا که خودرو یکی از کالاهای مرجع در محاسبات تورمی محسوب می شود.

پیش بینی آینده بازار خودرو

تحلیل گران اقتصادی معتقدند اگر سیاست های کنترلی دولت در ماه های آینده مؤثر واقع نشود، احتمال عبور قیمت پراید از ۶۰۰ میلیون تومان نیز وجود دارد.

در مقابل، برخی کارشناسان امیدوارند با ثبات نرخ ارز و افزایش تولید، بازار در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ به تعادل نسبی برسد.

جمع بندی

عبور قیمت پراید از مرز پانصد میلیون تومان، تنها یک عدد نیست؛ بلکه نشانه ای از وضعیت نابسامان بازار خودرو و کاهش قدرت خرید مردم است. این موضوع بار دیگر ضرورت اصلاح ساختار تولید، واردات و نظارت بر بازار خودرو را یادآور می شود.

در نهایت، آنچه مسلم است این است که پراید، نماد سال ها سیاست گذاری اشتباه در صنعت خودرو ایران، اکنون به کالایی تبدیل شده که ارزش آن نه به کیفیت، بلکه به نوسان اقتصاد وابسته است.