وبسایت معتبر استار اطلاعات گفته که شنیدن خبرهای مربوط به سلامت مواد غذایی همیشه برای ما نگرانکننده است، اما این بار موضوع کمی پیچیدهتر و البته تلختر است. اخیراً ویدیو و فایل صوتی از اکبر یاوری، رئیس اتحادیه بارفروشان منتشر شده که حسابی در فضای مجازی و بین مردم سروصدا کرده است. صحبت از پرتقالهای رنگشده و سمی است که متاسفانه وارد سفرههای ما شدهاند. در این مطلب میخواهیم خیلی دقیق، خودمانی و موشکافانه بررسی کنیم که اصلاً ماجرا چیست، چرا کشورهایی مثل روسیه دیگر از ما پرتقال نمیخرند و ما چطور باید مراقب سلامت خودمان باشیم.
ماجرای ممنوعیت خرید پرتقال ایرانی و افشاگری رئیس اتحادیه
اخبار شهری استار اطلاعات گفته که داستان از جایی شروع شد که فایل گفتگوی رئیس اتحادیه بارفروشان با رسانهها مثل بمب ترکید. اینطور که پیداست، طمع برخی برای سود بیشتر، باعث شده اعتبار مرکبات ایران زیر سوال برود و بازارهای جهانی را دو دستی تقدیم رقبا کنیم. بیایید ببینیم اصل قضیه چیست. همچنین بخوانید: روز پدر در سال 1404 چند شنبه است؟
صحبتهای تکاندهنده اکبر یاوری درباره سموم رنگی
اکبر یاوری، رئیس اتحادیه بارفروشان، در گفتگویی که اخیراً با خبرنگار «اقتصاد ۱۲۰» داشته، پرده از حقیقتی برداشت که شاید خیلی از ما حدس میزدیم اما مطمئن نبودیم. او صراحتاً اعلام کرد که بازار شهر پر از پرتقالهایی است که به آنها رنگ صنعتی تزریق شده. تصور کنید میوهای که باید منبع ویتامین C باشد، عملاً تبدیل به یک بمب شیمیایی شده است.
نکته ترسناک ماجرا اینجاست که یاوری خوردن این پرتقالها را برای انسان «مثل سم» توصیف کرده است. این یعنی ما با یک تخلف ساده روبرو نیستیم، بلکه با جان مردم بازی شده است. کشاورز یا دلال محترم، برای اینکه بار را زودتر به پول تبدیل کند، پرتقال را کال و نارس میچیند و بعد در حوضچههای رنگ، آن را بزک میکند تا به اسم پرتقال مجلسی به من و شما بفروشد. همچنین بخوانید: بیوگرافی کامل ویکتور ومبانیاما بهترین بسکتبالیست جهان
چرا روسیه، ازبکستان و آذربایجان پرتقال ایران را پس زدند؟
همیشه میگویند مشتری خارجی سختگیرتر است، و این بار هم همین اتفاق افتاد. کشورهای همسایه مثل روسیه، ازبکستان و آذربایجان که مشتریان پروپاقرص مرکبات ما بودند، امسال خرید پرتقال ایرانی را ممنوع کردند. دلیلش هم کاملاً منطقی است: آنها آزمایشگاههای پیشرفتهای دارند و به محض اینکه متوجه شدند این بارها آغشته به رنگهای صنعتی خطرناک هستند، کل محمولهها را برگشت زدند.
این اتفاق یک ضرر هنگفت اقتصادی برای کشور است. تصور کنید هزاران تن بار که میتوانست ارزآوری داشته باشد، حالا روی دست باغداران و تجار مانده است. این کشورها وقتی دیدند ایران اصول بهداشتی را رعایت نمیکند، به سراغ بازارهای جایگزین رفتند و نیاز خودشان را از مصر و کشورهای آفریقایی تامین کردند. یعنی پرتقال مصری جای پرتقال باکیفیت (اما دستکاری شده) ایرانی را گرفت.
فرایند خطرناک رنگآوری پرتقالها و هشدار جدی سلامت
شاید بپرسید مگر رنگ کردن پرتقال چقدر میتواند خطرناک باشد؟ یا اصلاً چرا این کار را میکنند؟ در این بخش میخواهیم فنی اما ساده توضیح بدهیم که چه بلایی سر میوه میآید که تبدیل به سم میشود. همچنین بخوانید: بررسی تخصصی آب و هوای فردا 1404 آبان 26
چیدن زودهنگام و رنگآمیزی با مواد شیمیایی
مشکل اصلی از “عجله” شروع میشود. آقای یاوری توضیح داده که متاسفانه این پرتقالها یک ماه زودتر از موعد واقعی چیده میشوند. یعنی زمانی که پرتقال هنوز قند نگرفته، ترش است و پوستش کاملاً سبز است. دلالها برای اینکه نوبرانه بفروشند و سود کلانی به جیب بزنند (مثلاً اگر الان بفروشند کیلویی ۴۰ هزار تومان است ولی ماه بعد شاید بشود ۲۰ هزار تومان)، میوه کال را میچینند.
بعد از چیدن، چون میوه سبز است و مشتری پسند نیست، آن را وارد فرآیند رنگآوری مصنوعی میکنند. این پرتقالها را در محلولهای حاوی رنگهای صنعتی و گاز اتیلن با غلظت بالا غوطهور میکنند یا در معرض گاز قرار میدهند تا پوستشان به صورت شیمیایی زرد یا نارنجی شود. در واقع این یک “آرایش غلیظ” روی صورت میوهای است که هنوز بالغ نشده است.
خطرات رنگهای صنعتی برای کبد و گوارش
موادی که برای خوشرنگ کردن این پرتقالها استفاده میشود، اغلب رنگهای شیمیایی غیرخوراکی هستند که برای صنایع دیگر کاربرد دارند، نه صنایع غذایی. وقتی این مواد روی پوست پرتقال مینشیند، به مرور به داخل بافت گوشتی میوه هم نفوذ میکند. مصرف این میوهها میتواند باعث مسمومیتهای حاد، مشکلات شدید گوارشی و در درازمدت آسیبهای جدی به کبد و کلیه شود. همچنین بخوانید: خبر فوری: امید علیمردانی خونی پیدا شد!
نکته دردناک اینجاست که ما این میوهها را اغلب برای بیماران یا کودکان میخریم تا سیستم ایمنیشان تقویت شود، غافل از اینکه داریم موادی را وارد بدنشان میکنیم که سیستم ایمنی را ضعیفتر میکند. رئیس اتحادیه بارفروشان هم دقیقاً به همین دلیل هشدار داده که این محصولات برای سلامتی بسیار خطرناک هستند و باید از خرید آنها اجتناب کرد.
چطور پرتقال رنگشده را از پرتقال طبیعی تشخیص دهیم؟
حالا که فهمیدیم بازار پر از این پرتقالهای “مهتابی” و خوشرنگ اما سمی است، سوال اصلی این است: ما به عنوان خریدار چطور سرمان کلاه نرود؟ تشخیص این موارد سخت است اما غیرممکن نیست. در اینجا چند ترفند کاربردی به شما یاد میدهیم.
تفاوت ظاهری و بافت پوست پرتقال
پرتقالی که به صورت طبیعی روی درخت رسیده باشد، رنگش یکدستِ یکدست نیست و ممکن است لکههای کوچک طبیعی داشته باشد. اما پرتقالهای رنگ شده:
- رنگ پوستشان به طرز عجیبی براق، یکدست و نارنجیِ جیغ است.
- اگر با دستمال خیس یا الکلی محکم روی پوست بکشید، ممکن است کمی رنگ روی دستمال بماند.
- محل اتصال ساقه به میوه (دم میوه) در حالت طبیعی باید سبز تیره یا قهوهای باشد. اگر دم میوه هم نارنجی شده بود، شک نکنید که کل میوه را داخل استخر رنگ انداختهاند. همچنین بخوانید: در زلزله شيراز چند نفر کشته شدند؟
جدول مقایسه پرتقال طبیعی و رنگشده
برای اینکه راحتتر بتوانید تصمیم بگیرید، ویژگیهای این دو را در جدول زیر مقایسه کردهایم:
| ویژگی | پرتقال طبیعی (سالم) | پرتقال رنگشده (سمی) |
|---|---|---|
| رنگ پوست | نارنجی مات، گاهی با رگههای سبز | نارنجی براق، غیرطبیعی و یکدست |
| مزه و طعم | شیرین یا ملس، آبدار | ترش، بیمزه، گاهی تلخ و خشک |
| دمِ میوه (کلاهک) | سبز طبیعی یا خشک شده | تغییر رنگ داده یا آغشته به مواد |
| زمان عرضه | اواسط پاییز و زمستان | خیلی زودتر از فصل (اوایل پاییز) |
بیمزگی و خشکی داخل میوه
یکی از تابلوترین نشانهها بعد از برش زدن میوه مشخص میشود. پرتقالی که یک ماه زودتر چیده شده، هنوز قندش کامل نشده است. بنابراین وقتی آن را میخورید، با اینکه ظاهرش کاملاً نارنجی و رسیده به نظر میرسد، اما مزهاش ترش، بیروح و گاهی تلخ است. همچنین بافت داخلی آن ممکن است خشک و کمآب باشد. اگر پرتقالی خریدید که ظاهرش “مجلسی” بود اما مزهاش به دل نمینشست، احتمالاً قربانی همین رنگآوری مصنوعی شدهاید.
واکنش مسئولین و آینده بازار مرکبات
بعد از این صحبتهای جنجالی، همه منتظرند ببینند نهادهای نظارتی چه میکنند. آیا قرار است جلوی این روند گرفته شود یا همچنان سلامت مردم فدای سود دلالان میشود؟
سکوت وزارت بهداشت و جهاد کشاورزی تا کی؟
اکبر یاوری در انتهای صحبتهایش توپ را به زمین مسئولین انداخته است. در حال حاضر این پرتقالها در میادین ترهبار و مغازههای سطح شهر به وفور یافت میشوند. سوال مردم این است که چرا نظارت در مبدأ (یعنی در باغ و سورتینگها) انجام نمیشود؟ همچنین بخوانید: چرا تنگه قاسمی در ایذه خوزستان خشک شد؟
وزارت بهداشت و جهاد کشاورزی باید پاسخگو باشند که چرا اجازه میدهند میوهای که کشورهای دیگر آن را “سمی” میدانند و پس میفرستند، به راحتی در بازار داخلی توزیع شود. این موضوع نیازمند یک برخورد قاطع و جمعآوری این بارها از سطح بازار است تا اعتماد مردم به محصولات کشاورزی ایرانی برگردد.
آسیب به برند “میوه ایرانی” در جهان
غمانگیزترین بخش ماجرا این است که دود این تخلف به چشم کشاورزان زحمتکشی میرود که کارشان را درست انجام میدهند. وقتی برند “پرتقال ایرانی” در روسیه و ازبکستان خراب شود، سالهای سال طول میکشد تا دوباره اعتماد آنها جلب شود. مصر و ترکیه دقیقاً منتظر همین اشتباهات ما هستند تا بازار را تصاحب کنند.
امیدواریم با رسانهای شدن این موضوع و فشارهای اتحادیه بارفروشان، بساط رنگکاری میوهها برای همیشه برچیده شود و ما بتوانیم با خیال راحت از طعم واقعی و سالم پرتقالهای شمال و جنوب کشورمان لذت ببریم.
