وبسایت معتبر استار اطلاعات گفته که ماجرای اخیر محمدرضا داداشپور ملقب به شایع فقط یک حاشیه ساده هنری نبود؛ این اتفاق خیلی سریع تبدیل شد به یکی از جدیترین بحثها درباره مجوز، رسمیت موسیقی رپ در ایران و مرز باریک بین فعالیت قانونی و زیرزمینی. در این مقاله دقیقاً بررسی میکنیم داستان مجوز شایع چه بود، چرا مجبور به عذرخواهی شد و این ماجرا چه پیامدهایی برای آینده رپ فارسی دارد. همچنین بخوانید: بیوگرافی کامل کمیل قاسمی و همسرش
داستان محمدرضا شایع درباره مجوز دقیقاً از کجا شروع شد؟
ریشه این ماجرا به پخش رسمی برنامه «گنگ» با اجرای علی ضیا برمیگردد؛ برنامهای که برای اولینبار رپرها را بهصورت رسمی و در یک پلتفرم قانونی کنار هم آورد.
کنسرت رسمی و پخش از پلتفرم قانونی
شایع در قالب این پروژه، کنسرتی برگزار کرد که بهصورت آنلاین از یکی از پلتفرمهای داخلی پخش شد. همین اتفاق، بهخودیخود یک تابوشکنی جدی بود؛ چون سالهاست موسیقی رپ عملاً در وضعیت خاکستری از نظر مجوز قرار دارد.
بسیاری از مخاطبان تصور کردند این اجرا تمام مراحل قانونی را طی کرده، اما بعد از انتشار، خبرهایی درباره نبود مجوز رسمی تولید و انتشار منتشر شد که ورق را برگرداند.
شروع حملات و واکنش رپرها
بعد از پخش برنامه، موجی از انتقاد و حتی دیسکردن شایع توسط برخی رپرها شکل گرفت. دلیل اصلی این واکنشها، برداشت عمومی از «سازش با سیستم» و «شکستن خط قرمزهای نانوشته رپ زیرزمینی» بود. همچنین بخوانید: زمان پخش سریال شیش ماهه مهران مدیری اعلام شد
- اتهام فاصله گرفتن از ریشههای رپ اعتراضی
- نگرانی از عادیسازی سانسور
- ترس از مصادره فرهنگی رپ
ویدیوی عذرخواهی شایع؛ عقبنشینی یا مدیریت بحران؟
در اوج این فشارها، شایع با انتشار یک ویدیوی عذرخواهی رسمی در اینستاگرام، مسیر بحث را تغییر داد.
شایع دقیقاً بابت چه چیزی عذرخواهی کرد؟
برخلاف تصور اولیه، شایع بابت «رپ خواندن» یا «حضور در برنامه» عذرخواهی نکرد. محور اصلی صحبتهای او این بود:
- نادیده گرفتن حساسیت جامعه رپ
- اعتماد بیش از حد به روند قانونی برنامه
- ایجاد سوءتفاهم میان مخاطبان قدیمی
او عملاً تلاش کرد نشان دهد قصد مشروعیتبخشی نمایشی نداشته و خودش هم قربانی یک ابهام حقوقی شده است.
آنفالو کردن علی ضیا؛ تصمیم احساسی یا پیام حسابشده؟
یکی از نکات مهم این ماجرا، آنفالو کردن علی ضیا توسط شایع بود. این حرکت از نگاه بسیاری از کاربران:
- یا نشانه قطع همکاری و اعتراض واقعی بود
- یا بخشی از یک استراتژی برای کاهش فشار افکار عمومی
واقعیت این است که هیچکدام از این دو روایت بهطور رسمی تأیید نشد، اما همین ابهام، به شدت به دیدهشدن ماجرا کمک کرد.
برنامه گنگ علی ضیا و بحران مجوز از نگاه ساترا
پس از داغ شدن بحثها، پای ساترا و نهادهای نظارتی هم به ماجرا باز شد.
ادعای انتشار بدون مجوز
بر اساس گزارشهای منتشرشده، برنامه «گنگ» مجوز رسمی تولید و انتشار نداشته و همین موضوع باعث شده پیگیری حقوقی علیه پلتفرم پخشکننده آغاز شود.
| موضوع | وضعیت |
|---|---|
| مجوز تولید | مورد اختلاف |
| مجوز انتشار | در حال بررسی |
| پیگیری حقوقی | توسط ساترا |
این اتفاق عملاً نشان داد حتی وقتی یک پروژه با نیت رسمیسازی جلو میرود، شفافیت حقوقی هنوز بزرگترین ضعف این مسیر است.
حضور رپرها؛ فرصت یا ریسک؟
در برنامه گنگ نامهای شناختهشدهای مثل شایع، مهیار، جیجی، پوری، شایان یو و چند رپر دیگر حضور داشتند. این ترکیب از نظر رسانهای یک فرصت طلایی بود، اما از نظر حقوقی، همه آنها را وارد یک میدان پرریسک کرد. همچنین بخوانید: بیوگرافی کامل زینب موسوی (امپراطور کوزکو) همراه با عکس ها
اعتراض نماوا و بنبست قانونی موسیقی رپ
ماجرا به همینجا ختم نشد؛ پلتفرم نماوا هم وارد بحث شد و از تجربه شکستخورده خود گفت.
پروژه فلفور و مجوزی که هرگز صادر نشد
نماوا اعلام کرد حدود دو سال برای دریافت مجوز برنامهای با محوریت سهراب امجی تلاش کرده اما حتی به مرحله استعلام هم نرسیده است.
این مقایسه یک سؤال جدی را پررنگ کرد: چرا یک پروژه منتشر میشود و پروژهای دیگر سالها معطل میماند؟
مسئله اصلی؛ رپ غیرقانونی است یا مدیریتنشده؟
دیدگاهی که بین مخاطبان رایج است، این است که غیرقانونی دانستن کامل رپ نهتنها مشکل را حل نمیکند، بلکه هنرمندان را به سمت فعالیت زیرزمینی سوق میدهد.
- نمونههای متعدد استفاده از رپ در فیلم و سریالها
- محبوبیت گسترده بین نوجوانان و جوانان
- نبود چارچوب شفاف صدور مجوز
جمعبندی؛ داستان شایع فقط درباره یک مجوز نبود
داستان محمدرضا شایع درباره مجوز، در واقع آینهای از وضعیت بلاتکلیف موسیقی رپ در ایران است. عذرخواهی او بیشتر از آنکه عقبنشینی باشد، تلاشی برای کنترل بحرانی بود که ریشهاش فراتر از یک فرد یا یک برنامه است. همچنین بخوانید: پیمان قاسم خانی ساخت برره 2 را لو داد
اگر این مسیر به شفافیت نرسد، احتمالاً این آخرین باری نخواهد بود که نام یک رپر با کلمه «مجوز» گره میخورد.
